O kompetencjach miękkich w kontekście IT mówi się w ostatnich latach coraz więcej, co bardzo cieszy, bowiem przez dłuższy czas obszar inteligencji emocjonalnej był w IT mocno niedoceniany. Dziś to podejście podlega sporym zmianom, a managerzy i szefowie działów IT  dostrzegają zalety budowania zespołów technicznych z uwzględnieniem kompetencji miękkich. Specyfika IT pokazuje jak ważne w codziennej pracy zespołów technicznych są umiejętności komunikacyjne czy zdolność do skutecznej pracy w grupie. Istnieją jednak takie kompetencje, które z pozoru wydają się w IT niepotrzebne, jednak po głębszym zastanowieniu można dojść do wniosku, że posiadanie ich bardzo ułatwia codzienną pracę. Wybraliśmy 7, naszym zdaniem przydatnych i nieoczywistych kompetencji miękkich, które są bardzo ważne w kontekście pracy w IT:

Zarządzanie emocjami

Zarządzanie emocjami jest umiejętnością przydatną ogólnie w biznesie, natomiast w branży IT pełni szczególną rolę. Zarządzanie emocjami najogólniej rzecz ujmując sprowadza się do interpretowania, kontrolowania i bieżącej regulacji własnych emocji w taki sposób by nie przeszkadzały one w działaniu.

W psychologii zdolność do dostrzegania i interpretowania własnych emocji, określa się mianem wglądu. To niezbędna umiejętność do tego, by pracować nad samokontrolą, nie reagować pod wpływem silnego wzburzenia, a także przyjmować właściwe interpretacje różnych sytuacji, nie zniekształconych przez emocje. W branży pełnej wyzwań, jaką jest niewątpliwie IT nie brakuje okazji do spięć, frustracji czy złości, więc tym ważniejsze jest kontrolowanie tych sytuacji na tyle, by nie wpływały one zbyt silnie na pracę. Wysoki poziom pobudzenia emocjonalnego wpływa negatywnie na efektywność, skupienie i uwagę, a przecież to właśnie te procesy nierzadko stanowią o powodzeniu przy pisaniu skomplikowanego algorytmu, lub analizowaniu krytycznych błędów w aplikacji. 

Elastyczność

Elastyczność to, w dużym uproszczeniu, zdolność dostosowania się do zmieniającej się sytuacji, bez ponoszenia dużych kosztów emocjonalnych. Osobom elastycznym łatwiej jest radzić sobie, gdy “zasady zmieniają się w trakcie gry”, dlatego ta cecha w pracy programisty przydaje się nadzwyczaj często. Bo niech pierwszy rzuci kamieniem ten, kto nigdy nie był w sytuacji, gdy klient zmieniał wymagania lub podważał wcześniejsze ustalenia, podczas gdy projekt był już w zaawansowanej fazie. Takie sytuacje u osób mocno pryncypialnych budzą frustrację i masę negatywnych emocji, co odbija się najczęściej na pracy, natomiast elastyczność pozwala zachować potrzebny spokój, jednocześnie dając możliwość znalezienia alternatywy przy rozwiązywaniu problemów.

Kreatywność

Przecież jestem programistą, niepotrzebna mi kreatywność, powiesz zapewne. I cóż…na pierwszy rzut oka trudno odmówić racji takiemu rozumowaniu, ale wchodząc głębiej, można zobaczyć, że kreatywność bardzo pomaga w pracy technicznej. Bycie kreatywnym jest silnie połączone z umiejętnością rozwiązywania problemów, bo osoby z tą zdolnością potrafią patrzeć na rzeczywistość z trochę szerszej perspektywy niż reszta. Dostrzegają związki i nawiązania, tam, gdzie pozornie ich nie widać, dzięki czemu potrafią znaleźć nieszablonowe rozwiązanie gdy klasyczne sposoby zawodzą. Osoby kreatywne to mistrzowie workaroundów, często tak niezbędnych, gdy stajesz przed dużym technologicznym wyzwaniem.

Autoprezentacja

To kolejna miękka umiejętność, która pozornie wydaje się zupełnie nieprzydatna w świecie IT. Prezentacje czy wystąpienia, to raczej domena działów marketingu i sprzedaży, pomyślisz. To przekonanie traci dziś na aktualności, bowiem coraz częściej zdarza się, że osoby techniczne prowadzą wewnętrzne warsztaty dla młodszych programistów, biorą udział w technicznych webinarach, a także przygotowują prezentacje dla klientów. W dobie social mediów i trendu jakim jest dzielenie się swoją wiedzą z odbiorcami, firmy technologiczne mocno korzystają z potencjału intelektualnego swoich działów IT. Warto więc rozwijać swoje zdolności autoprezentacji, by w takiej sytuacji czuć się pewniej i móc skupić się wyłącznie na treści tego, co jest do przekazania, bez konieczności zamartwiania się o formę. 

Samomotywacja

Firmy technologiczne prześcigają się w tworzeniu pakietów motywacyjnych, systemów premiowych i benefitów, które nie tylko mają zachęcić do pracy w wybranej firmie, ale także utrzymać wysoki poziom motywacji. Takie motywatory zewnętrzne, które nie są immanentną częścią danego zadania mają jednak o wiele niższą skuteczność niż motywacja wewnętrzna, rozumiana jako zaangażowanie w pracę wynikające z chęci wykonania określonego działania, nawet jeśli nie wiąże się z tym żadna nagroda “z zewnątrz”. Ale motywacja wewnętrzna także ma swoje ograniczenia. Zdarza się, że nawet gdy praca w IT jest Twoją pasją i wykonujesz ją z przyjemnością, Twoje chęci z czasem słabną. Wiecznie niezadowolony klient czy przełożony, który regularnie dokłada obowiązków, projekty do “wyklepania”, przy których nie uczysz się nowych rzeczy – to czynniki, które negatywnie wpływają na poziom motywacji wewnętrznej. Dobrze jest więc, gdy potrafisz rozpoznać ten stan i skutecznie mu zaradzić.

Resiliencja

Resiliencja to po prostu odporność psychiczna i umiejętność adaptacji w nieprzewidzianych sytuacjach oraz radzenia sobie z problemami. Ta umiejętność wraca ostatnio do łask, głównie za sprawą pandemii koronawirusa. Można powiedzieć, że ostatnie kilka miesięcy zapewniło organizacjom, pracodawcom i pracownikom ogromny egzamin z resiliencji, który zapamiętamy na lata. Odporność psychiczna to cecha, którą można skutecznie rozwijać, co jest bardzo dobrą wiadomością dla osób, które muszą nad nią popracować. Choć wydaje się, że praca programisty jest bardzo stabilna, nie jest jednak wolna od nieprzewidzianego, zarówno w wymiarze technicznym, jak i biznesowym. Zdarzają się aplikacje, które, mimo najlepszych chęci, okazują się nierentowne i nieatrakcyjne dla odbiorców, bugi, które “wychodzą” już po releasie oprogramowania, czy krytyczne projekty na wczoraj, generujące ogromny poziom stresu. Odporność i umiejętność radzenia sobie z takimi sytuacjami jest niezbędna dla zachowania równowagi, a także sprawia, że każdy kolejny problem przestaje być sytuacją bez wyjścia, a jedynie kłopotem, z którym trzeba sobie poradzić i iść dalej. 

Zarządzanie sobą w czasie

Zdarzają Ci się dni, gdy pracujesz przez cały dzień, a wieczorem dociera do Ciebie, że w gruncie rzeczy niczego konkretnego nie zrobiłeś? Powodem może być właśnie nieumiejętność zarządzania sobą w czasie, czyli między innymi brak nadawania priorytetów zadaniom, słaby poziom planowania działań, czy estymacji czasu, a także problem z ustalaniem celów. To wszystko sprawia, że praca pod presją czasu staje się podwójnie stresująca, bo martwisz się nie tylko o to, by zrobić swoje zadanie dobrze, ale także o to, czy “się wyrobisz”. A w branży IT terminowość i efektywność, zwłaszcza w pracy z klientem jest bardzo ważna, warto więc pochylić się nad tym aspektem swojej pracy. Opisywanie wszystkich najskuteczniejszych technik i metod zarządzania sobą w czasie zajęłoby nam zbyt dużo miejsca, tym niemniej polecamy zapoznać się na początek z macierzą Eisenhowera oraz techniką Pomodoro, które świetnie sprawdzą się jako narzędzia wspierające skuteczne zarządzania czasem. 

Choć wciąż niedoceniane, dobrze rozwinięte kompetencje miękkie w branży IT niosą za sobą szereg zalet. To ten właśnie aspekt naszej codziennej pracy pomaga rozwinąć potencjał i zwiększyć efektywność, a to przekłada się na coraz lepsze rezultaty w pracy, pozbawionej niepotrzebnej frustracji, obaw, czy negatywnych emocji. 

Z punktu widzenia procesów rekrutacyjnych, jakie prowadzimy w INCAT, aby realizować ciekawe zadania w projekcie, w pracy programisty liczą się dla nas nie tylko umiejętność programowania. Wiedza i umiejętności techniczne powinny iść w parze z kompetencjami miękkimi – w codziennych zadaniach programisty ich rola jest o tyle ważna, ponieważ projekty często są różnorodne, wymagają kreatywnych rozwiązań, a także przekazywania informacji technicznych osobom spoza branży. Niezależnie od tego jaką rolę pełni programista, czy jest managerem zarządzającym projektem, czy developerem, powinien być osobą komunikatywną. Zwracamy dużą uwagę na tą umiejętność, gdyż jest ona niezbędna podczas planowania projektu, a także podczas wprowadzania zmian. Tworzenie aplikacji to nie tylko samotne kodowanie – wymaga ono wielomiesięcznej pracy zespołowej oraz współpracy wielu specjalistów, w czym zdecydowanie pomaga wdrożenie opisanych umiejętności w swoją zawodową codzienność. Zdecydowanie wszystkie przekładają się na efektywność pracy, a połączone ze specjalistyczną wiedzą i doświadczeniem zaowocują zdobyciem satysfakcjonującej pracy i poczuciem spełnienia – mówi Karolina Wolf, specjalista ds. HR i rekrutacji w INCAT.